Plazma ile Kesmede Kalite
PLAZMA İLE KESMEDE KALİTE
Plazma ile kesmede kaliteyi belirleyen standartlar, ISO 9013, DIN 2310 gibi termal kesme standartlarıdır.
Endüstride plazma kesmede kaliteyi tanımlayan
karakteristik değerler kesme yüzeyi açısı (diklik) ve
pürüzlülüktür [14, 15, 16]. Ayrıca ek olarak üst kesme
kenarı yuvarlaklığı, sakal oluşumu, üst serpinti ve yarık
aralığı ölçüsü de kaliteyi tanımlamak için kullanılır (bkz.
Şekil
 . Bu karakteristik değerlere kısaca göz atacakolursak :
Kesme yüzeyi açısı (diklik),
kesme esnasında kesme
yüzeyinde oluşan eğim miktarıdır. Uluslararası
standartlarda kabul edilen değer kalite sınıflarına göre
değişiklik gösterir. Genel olarak diklik değeri ile belirtilir.
Açısal ve pratik değerler vermek gerekirse taşıyıcı gaza
girdap hareketi veren torçlarda bu eğim miktarı malzeme
tarafında 1 ila 3 derece, atıl malzeme tarafında 3 ila 8
derece arasında değişir. Düz akış içeren torçlarda ise bu
değer her iki kenarda 4 ila 8 derece arasındadır.
Pürüzlülük,
kesilen yüzey üzerinde üst ve alt yüzeyden
standartlarda tanımlanmış bir mesafede ve aralıklarda
ölçülür. Genel olarak budeğeri kesme hızı,gaz akış hızları,
torç hareketi etkiler. Kesme hattı çizgileri pürüzlülük
değerini etkiler.
Kesme Hattı çizgileri,
malzeme kesme
yüzeyi boyunca oluşan dalgalanmalardır. Kullanılan gaz,
güç kaynağı çıkışındaki süreklilik, torç tasarımı ve mekanik
sistemdeki titreşim oluşumlarında etkilidir.
Üst kesme
kenarı yuvarlaklığı,
plazma ile kesimde karakteristik bir
özellik olup, malzemenin üst yüzeyinin plazma arkı ile
daha uzun süre etkileşimde kalması nedeni ile oluşur. Bu
yuvarlaklık düşük kalınlıklarda daha çok belli olur. Yüksek
tanımlı plazma ile kesim sistemlerinde bu etki olabildiğince
azdır.
Çapak (sakal),
plazmanın ergittiği malzemenin
eridikten sonra tekrar katılaşıp malzeme alt kesme yüzeyi
kenarına yapışması nedeni ile oluşur. Kesme hızı, akım
şiddeti, gaz seçimi, malzeme çeşidine ve temizliğine
bağlıdır. Çok hızlı ve çok yavaş kesimlerde çapak
yapabilir.
Kesme aralığı,
plazmanın malzemeyi keserken
oluşturduğu açıklıktır. Plazma kesiminde bu açıklığı
belirlemekteki kural her zaman için bu genişliğin nozul
ağzı açıklığının yaklaşık bir ila iki katı aralığında olacağı
şeklindedir. Yarık aralığını etkileyen diğer parametreler
akım şiddeti, kesme hızı ve torç ile malzeme arasındaki
yüksekliktir.
Üst Serpinti,
üst yüzeyde oluşan çapaktır.
Malzeme ile torç arası uzaklık üst serpinti oluşmasında
başlıca etmendir. Çok yavaş ilerleme hızında yapılan
kesimlerde görülebildiği gibi aşınmış nozul nedeni ile de
ortaya çıkabilir.
 |
|
